Ο Αστρονόμος του «καναπέ» του Δημήτρη Κασσέρη (μέλος Ωρίωνα)
Τον παραπάνω όρο δεν τον θεωρώ δόκιμο, ίσως για κάποιους παραπέμπει σε ανθρώπους οκνηρούς ,τεμπέληδες και αργόσχολους, όμως καθώς αναφέρεται στον χώρο της ερασιτεχνικής αστρονομίας , τον αποδεχόμαστε αλλά οφείλουμε να διευκρινίσουμε.
Ο Αστρονόμος του καναπέ, είναι ο ερασιτέχνης αστρονόμος, ένας «κυνηγός του διαστήματος», που με την δράση του συμβάλει επικουρικά στο έργο των επαγγελματιών αστρονόμων. Είναι ένα χόμπι με ερευνητικές προεκτάσεις. Ο ερασιτέχνης αστρονόμος μέσα από την διαδικτυακή πύλη του www.zooniverse.org, έχει την δυνατότητα να γίνει εθελοντής, να αναλύει δεδομένα και να συμβάλει στην εξερεύνηση του διαστήματος.
Πρόκειται για ένα portal με ευρεία γκάμα θεμάτων (Φυσική, Ιστορία, Βιολογία, Μετεωρολογία, Οικολογία, Αστρονομία) που απευθύνεται σε ανήσυχους και ενεργούς πολίτες .Ο όγκος των δεδομένων που παρέχεται από τα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια είναι τεράστιος. Οι πολύπλοκοι αλγόριθμοι ισχυρών υπολογιστών έχουν αναλάβει την επεξεργασία αυτών των δεδομένων, όμως η οξυδέρκεια ενός ανθρώπινου ματιού κρίνεται απαραίτητη και εδώ είναι που αρχίζει ο ρόλος του ερασιτέχνη αστρονόμου, ο οποίος καλείται να αναγνωρίσει και να κατατάξει, τα ουράνια αντικείμενα μέσα από την δική του έμπειρη ματιά, ενώ παράλληλα διευρύνεται ο ορίζοντας των γνώσεων του .
Τα πιο σημαντικά θέματα του Zooniverse από τον χώρο του διαστήματος είναι τα παρακάτω:
Galaxy zoo: Ταξινόμηση γαλαξιών ανάλογα με την μορφολογία και την αλληλοεπίδραση με γειτονικούς γαλαξίες.
Planet hunters: Έρευνα των φωτομετρικών δεδομένων του τηλεσκοπίου Kepler, για αναζήτηση εξωπλανητών.
Exoplanet explorers: Εξερεύνηση νέων εξωπλανητων με την νέα αποστολή Κ2 του Kapler.
Supernova hunters: Παρατήρηση φωτογραφικών δεδομένων του τηλεσκοπίου Pan-STARRS1 για την ανακάλυψη υπερκαινοφανών αστέρων.
Supernova sighting: Παρέχεται η δυνατότητα παρατηρήσεως πραγματικών φωτογραφιών από το τηλεσκόπιο Sky mapper της Αυστραλίας ,για τον εντοπισμό υπερκαινοφανών αστέρων στον ουρανό του Νότιου ημισφαιρίου
Galaxy Nurseries (Baby galaxy hunters): Μελέτη φασματικής ανάλυσης των δεδομένων της Wide field camera 3 του τηλεσκοπίου Hubble, για την ανίχνευση πολύ μακρινών γαλαξιών ,πρωίμου σταδίου.
Radio galaxy zoo: Παρατήρηση δεδομένων ραδιοσυχνοτήτων και υπέρυθρων των τηλεσκοπίων Jansky very large Array και Australia Telescope Compact Array για την ανίχνευση υπερμεγεθών μαύρων τρυπών (jets).
Comet Hunters: Παρατήρηση φωτογραφικών δεδομένων της Hyper Suprime cum του τηλεσκοπίου Subaru(huwaii) για την αναζήτηση αστεροειδών στο ηλιακό μας συστήματα
Solar Stormwatch: Ανάλυση και παρακολούθηση μέσο εικόνων, των ηλιακών ανέμων από το διαστημικού σκάφους Nasa stereo,παρατήρηση του εξωτερικού ίχνους ηλιακών καταιγίδων.
Radio Meteor Zoo: Ανάλυση σημάτων (φασμάτων) μετεώρων ,που περιέχουν πληροφορίες για την μάζα την ταχύτητα και την τροχιά των μετεώρων που φτάνουν στην ατμόσφαιρα της Γης. Τα δεδομένα λαμβάνονται από το δίκτυο σταθμών BRAMS(Belgian radio meteor stations)
Planet Four: Στο συγκεκριμένο θέμα ο ερασιτέχνης αστρονόμος καλείται να βοηθήσει τους πλανητικούς επιστήμονες να εντοπίσουν και να μετρήσουν χαρακτηριστικά στην επιφάνεια του Άρη. Χαρακτηριστικά που φανερώνουν κατεύθυνση και ταχύτητα ανέμων και γενικά μετεωρολογικά στοιχεία στο κόκκινου πλανήτη. Οι εικόνες προέρχονται από την κάμερα Hirise της διαστημοσυσκευής MRO που ερευνά την επιφάνεια του Άρη.
Ένας ακόμα σημαντικός ιστότοπος για τον επαγγελματία αστρονόμο ,τον φοιτητή, αλλά και για τον ανήσυχο ερασιτέχνη αστρονόμο είναι βάση δεδομένων NASA/IPAC Extragalactic database(NED),μια πλήρως ενημερωμένη βάση δεδομένων. Υπάρχει δυνατότητα χρήσης υπολογιστικών εργαλείων, βιβλιοθήκης και δεδομένων για όλα τα εξωγαλαξιακά καταγεγραμμένα αντικείμενα, κυρίως Γαλαξίες όλων των τύπων. Τα περιεχόμενα και η υπηρεσίες καλύπτουν ολόκληρο το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα από τις Ακτίνες γάμα μέχρι τις ραδιοσυχνότητες. Επίσης υπάρχουν χιλιάδες ερευνητικές δημοσιεύσεις επιστημόνων του χώρου.
Ο ανήσυχος αστρονόμος του «καναπέ» είναι ένας ερασιτέχνης ερευνητής που έχει στα χέρια του πληθώρα αστρονομικών εργαλείων και δεδομένων, έτσι ώστε να συμβάλει στην εξερεύνηση του διαστήματος και στην διάδοση της γνώσης.
Πηγές
-www.zooniverse.org
-Nasa/Ipac Extragalactic Database-NED
